بهرهگيري از تجارب و مهارتهاي شخصي با راهاندازي کتابخانه انساني دانشگاه تبريز
تاریخ انتشار: ۱ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۴۴۳۳۷
خبرگزاری آریا - رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تبریز از راهاندازی کتابخانه انسانی در این دانشگاه خبر داد و گفت: در این کتابخانه از تجارب و مهارتهای شخصی افراد بهره گرفته میشود.
به گزارش خبرگزاری آریا به نقل از دانشگاه تبریز، رسول زوارقی در این خصوص اظهار کرد: یکی از برنامههای خاصی که امسال در در هفته کتاب در دانشگاه تبریز و برای اولین بار در سطح محیط دانشگاهی اجرا میشود، راهاندازی کتابخانهی انسانی است که آئین عضو گیری آن نیز از پنجمین جشن کتاب دانشگاه تبریز آغاز میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی در تشریح دلیل راهاندازی این کتابخانه، گفت: این اقدام، پاسخ به این نیاز است که باید کتابخانه بهعنوان یک مکان سوم، فارغ از مکانی که شخص در آن زندگی و یا کار میکند، میتواند بستری برای ایجاد همافزایی و ایجاد شبکههای انسانی و اجتماعی داوطلبانه در راستای انتقال آزادانه و داوطلبانه تجارب، ایدهها، نوآوریها، مهارتها فراهم کند.
وی ادامه داد: این کتابخانه انسانی و صفحاتی که ایجاد شده است، در قالب کتاب، کاربر و کتابدار افتخاری ابتدا به صورت مجازی برای عموم علاقمندان در دسترس قرار میگیرد تا اگر افراد در خود ظرفیتی دیدند که میتواند از نظر انتقال مهارت، تجربه و ایده از ابعاد مختلف رفع مسئله، تجارب نوآورانه، فناورانه، خلاقانه موجود در وبسایت این کتابخانه، به دیگران کمک کنند و یا سایر مواردی که در ذهن فرد وجود دارد و طراحی نشده است، میتواند از طریق وبسایت، آن را پیادهسازی کنند.
زوارقی گفت: در این کتابخانه، پروفایلی از افراد علاقمند تهیه کرده و این مهارتها، ایدهها و تجارب را در اختیار افراد نیازمند به صورت رایگان در یک محیط غیررسمی سالم قرار میدهیم.
وی افزود: این کار کاملا فرهنگی، داوطلبانه و انسانی است و از داوطلبان افتخاری و کسانی که علاقمند به فرهنگسازی در این زمینه هستند نیز در این راستا استفاده میکنیم. نیاز جامعه میطلبد که ایدههای این چنینی که در قالب نوآوریهای اجتماعی مطرح هستند، بیشتر مدنظر قرار گیرند.
رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تبریز خاطرنشان کرد: محیطهایی چون گیم نتها، قهوه خانهها و کافی شاپها که معمولا نسل جوان و نوجوان زمان خود را در این محیطها میگذرانند، نشان میدهد که دانشگاه باید فضایی برای آنها فراهم کند که سرشار از آموزش به شیوه غیررسمی باشد.
وی، در خصوص راههای دسترسی به این کتابخانه انسانی نیز اظهار کرد: این کتابخانه در وبسایت کتابخانه مرکزی و دانشگاه تبریز به آدرس https://lib.tabrizu.ac.ir/fa/page/11421/humanlibrary قابل دسترس بوده و در بخش خدمات کتابخانهای، گزینهای طراحی شده که تحت عنوان خدمات انسانی که افراد علاقمند شامل اساتید، کارمندان و دانشجویان میتوانند وارد صفحه شده و بهعنوان کاربر، کتاب و یا کتابدار افتخاری ثبتنام کنند.
زوارقی یادآور شد: این ایده برای اولین بار در کشورهای اسکاندیناوی مطرح شد که کتابهای شان، انسانها هستند اما بیشتر در ابعاد روانشناختی و ارزشگذاری به تفاوتها و پذیرش افرادی است که شاید در جامعه نابهنجار هستند؛ اما ما شکل آن را به نوعی تغییر دادیم که در محیط کشورمان و در بستر اشاعه آزادانهی انگیزه، تجربه، مهارت و نوآوری قابل دسترس بوده و بیشتر ابعاد مهارتی و خلاقیت را مدنظر داشتیم.
وی دل خاتمه افزود: تجارب شخصی در مسائل مرتبط با تابآوری و مرتبط با سلامت هم در این کتابخانه دیده شده است.
منبع: خبرگزاری آریا
کلیدواژه: دانشگاه تبریز مهارت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۴۴۳۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرحی بر قدیمیترین فهرستنامههای کتابخانه آستان قدس رضوی/خدمتی به گذشته، امروز و آینده
وقتی درباره فهرست منابع یک کتابخانه صحبت میکنیم، بیشتر ما درک اندکی از موضوع صحبتمان در این باره داریم و تقریباً میدانیم فهرست یک کتابخانه، لیست منظمی از کتابها و سایر مدارک موجود در آن است و همانطور که فهرست یک کتاب نشاندهنده محتویات داخل آن است، فهرست کتابخانه نیز منابع موجود در آن را معرفی میکند. این فهرست منظم در گذشته شبیه سیاههای بوده که ممکن است ما از وسایل داخل یک مکان بنویسیم، اما در حال حاضر این فهرست شامل اطلاعات متعدد و متنوعی از قبیل نام نویسنده، عنوان، ویرایش، ناشر، تاریخ انتشار، مشخصات ظاهری، موضوع و محل بایگانی مدرک مورد نظر است. اطلاعاتی که سهولت دسترسی مراجعان به یک اثر را نه تنها با نام کتاب که به کمک سایر اطلاعات آن مانند نام نویسنده یا موضوع، ممکن میکند. همانطور که گفته شد، از گذشتههای دور، گردانندگان کتابخانهها یا صاحبان آنها فهرستهایی از منابع موجود در آنها تهیه میکردهاند. عملی که در کتابخانههای کشورهای اسلامی نیز انجام شده است. از فهرستهای گذشته مانند فهرست کتابخانه مأمون عباسی فقط نامی در متون آمده، اما اینکه این فهرستها به چه شکل تهیه شده و یا شامل چه کتابهایی بوده، مطلبی در اختیار پژوهشگران نیست.
کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسیالرضا(ع)
ازجمله سیاهههایی که باقی مانده، فهرست کتابهای کتابخانه آستان قدس رضوی است. کتابخانه آستان قدس رضوی یکی از قدیمیترین کتابخانههای جهان اسلام است که آثار آن از گذشته مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران بوده است. بر کسی پوشیده نیست که این کتابخانه به دلیل همجواری با حرم مطهر امام رضا(ع) و موقوفات بسیار آن شکل گرفته و رشد کرده و به عظمت امروزش رسیده است. حضور همین کتب وقفی موجب شکلگیری فهرستهای متعدد از منابع این کتابخانه شده است. اهمیت این فهرستها از این نظر است که میتوان گفت آنهاتنها فهرستهای بهجامانده از کتابخانهها در ایران قدیم هستند. از کتابخانههای دوره صفویه فهرستهایی با این مشخصات فعلاً موجود نیست و از دوره قاجار نیز فقط چند فهرست داریم که قابل مقایسه با فهرستهای کتابخانه آستان قدس هستند. الهه محبوب در مقاله «فهرستهای کتابخانه آستان قدس رضوی از صفویه تا قاجار» فهرستهای موجود از کتابخانه آستان قدس را به چند دسته تقسیم کرده و به ذکر موارد مهم این فهرستها در سه دوره زمانی صفویه، افشاریه و قاجار پرداخته است.
قدیمیترین سیاهه کتابهای کتابخانه رضوی
براساس این گزارش، قدیمیترین فهرست این مجموعه متعلق به سالهای 1007 تا 1010 هجری قمری است. در این فهرست که با عنوان «تفسیر تحویل صاحب جمعان بیوتات روضه منوره...» آغاز شده، موجودی کتابخانه به تفکیک آمده است. نویسنده فهرست گویی بیشتر به خصوصیات ظاهری کتابها توجه کرده و آنها را به صورت قرآنهای جلددار، بدون جلد، کتب جلددار، کتب بدون جلد، تفاسیر، سیپارهها و مصاحف و سایر کتب دستهبندی کرده است. این فهرست همچنین صورتی از اموال کتابخانه شامل رحلهای موجود در حرم مطهر و کتابخانه و سیپارهدانها را در خود دارد. در هر مورد، قطع، تعداد سطور، خصوصیات خطی، نوع ،و نوع تذهیب و همچنین نام واقف آمده است. گاهی شروط وقف کتاب نیز در فهرست ذکر شده است. کتابدار غیر از این اطلاعات به شرح امانت نیز پرداخته است. این نشان میدهد کتابدار با توجه به این فهرست، کتاب را به امانت و یا از مکان مربوط تحویل میگرفته: «قرآن وقفی مسماه زهراباجی مشروط بر آنکه در شرفیه مخصوص سلطان حیدرمیرزا در حرم تلاوت نمایند».
فهرستی از علوم کثیره موجود و مخزون
فهرست متعلق به دوره افشاریه سندی است در 28صفحه که کاتب آن به ذکر تعداد کتب و خصوصیات آنها پرداخته است. در این فهرست نام کتب قرآن، فهرست خطوط ائمه(ع) و کتب وقفی و امانی و همچنین فهرست کتب وقفی شاهعباس با عنوان «بندگان سکندر نشان» آمده است. دیگر فهرست مشهور کتابخانه آستان قدس رضوی فهرستهای موجود در دوره قاجار است. برخی از اینها به دستور متولیان و به صورت کتابچه مستقل و یا همراه با سایر موجودی کل حرم (مثل فهرست دفتر عضدالملکی) تهیه شده و یا در کتب افرادی که از کتابخانه بازدید کردهاند بهطور خلاصه (سفرنامه خانیکوف) و یا مفصل (مطلعالشمس) آمدهاند. «مطلعالشمس» یکی از کتابهای نوشته شده توسط «محمدحسن اعتمادالسلطنه» ملقب به «صنیعالدوله» است. این کتاب در سه جلد نگاشته شده و موضوع آن، گزارش یکی از سفرهای ناصرالدینشاه قاجار به شهر مشهد است. اما جلد دوم این کتاب در این گزارش مورد توجه ماست که به مشهد و آستان مقدس علی بن موسیالرضا(ع) اختصاص دارد و در آن به مشهد، آثار و ابنیه حرم مطهر و کتیبههای آن و شرح حال بزرگان شهر میپردازد و در پایان، فهرست جامعی از کتابهای موجود در کتابخانههای آستان قدس رضوی در آن گردآوری شده است. این فهرست در زمان تولیت میرزا سعیدخان مؤتمن الملک به سال 1296ه.ق تنظیم شده است. اعتماد السلطنه در مقدمه فهرست، چگونگی یافتن فهرست را شرح داده: «درحین تألیف جلد ثانی کتاب مطلعالشمس، فهرست جمیع نسخهای که فعلاً در کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسیالرضا علیه الصلوةوالسلام از علوم کثیره موجود و مخزون است بدست آمده، اگر چه صورت آن فهرست چندان مصحح نبود ولی به قدر میشود منقح ساخته ثبت و الحاق آن پرداخته شد». البته نویسنده در این فهرست تنها نام و موضوع کتابها را آورده و ظاهراً آن را از روی فهرستهای کتابخانه یادداشتبرداری کرده است.
خدمتی به گذشته، امروز و آینده
فهرستهای فوق نشان میدهد کتابخانه آستان قدس رضوی از همان آغاز شکلگیری دارای نظمی خاص در ساماندهی بوده و افرادی آشنا به امور نسخهشناسی بودهاند که این فهرستها را تهیه میکردهاند. جز این، فهرست کتب میتوانند ما را به جهان اندیشهای مردمان در گذشته برسانند. درواقع فهرستنویسان تنها به مردمان دوره خود خدمت نمیکنند و به نوعی به آیندگان نیز سود میرسانند. اینکه در آن روزگاران چه کتبی نوشته میشده و مورد توجه علما و اندیشمندان بوده و مردمان نیز بیشتر چه کتبی را اهدا و وقف میکردهاند. دیگر نکته مهم در این فهرستها شرح ویژگی جلدها و تذهیب و خط کتب است که میتواند در خصوص هنر مجلدسازی و تذهیب اطلاعاتی را در اختیارمان بگذارد. نام و جایگاه واقفان نیز چهره اجتماعی مردمان آن روزگار را ترسیم میکند.
آزاده خلیلی